Rodzaje zmian skórnych na twarzy i ciele u dzieci i dorosłych
Zmiany skórne na twarzy i ciele u dzieci i dorosłych mogą być spowodowane wieloma czynnikami. Niektóre z nich są charakterystyczne tylko dla jednej choroby dermatologicznej, inne bywają trudne do zdiagnozowania. Wyróżnia się zmiany skórne nowotworowe i nienowotworowe.
Zmiany skórne są najczęściej wynikiem schorzeń dermatologicznych. Zwykle poza różnego rodzaju wykwitami pojawia się zaczerwienienie, świąd lub obrzęk. Mogą być zlokalizowane na całym ciele lub ograniczać się tylko do jednego obszaru. Najczęściej obserwuje się je na twarzy, plecach, dłoniach, stopach i owłosionej skórze głowy. Ich pojawienie się jest wskazaniem do konsultacji dermatologicznej, przeprowadzenia badań i wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Rodzaje zmian skórnych
Zmiany skórne to objaw dermatozy, czyli choroby skóry. Są one fachowo nazywane wykwitami. Bardzo często ich wygląd umożliwia postawienie prawidłowej diagnozy. Mogą być zlokalizowane na całym ciele, występować pojedynczo lub tworzyć skupiska. Niekiedy zmiany skórne przebiegają bezobjawowo, częściej jednak towarzyszy im świąd, obrzęk, pieczenie lub zaczerwienienie.
Dzieli się je na pierwotne i wtórne. Pierwsza grupa to wykwity, które pojawiają się we wstępnej fazie choroby. Są bezpośrednim wynikiem rozpoczęcia się procesów patologicznych w naskórku lub skórze właściwej. Wtórne zmiany skórne związane są natomiast z ustępowaniem schorzenia.
Wyróżnia się następujące rodzaje zmian skórnych pierwotnych:
- plama – nie przekracza poziomu skóry, ma wyraźnie ograniczone brzegi i różni się od prawidłowej tkanki jedynie kolorem;
- krosta – zmiana skórna o średnicy do 1 cm wystająca ponad powierzchnię skóry i wypełniona treścią ropną;
- grudka – wyniesiona ponad powierzchnię skóry i wyraźnie od niej odgraniczona;
- pęcherz – to oddzielenie się naskórka od skóry właściwej; ma ponad 0,5 cm średnicy i jest wypełniony treścią surowiczą;
- bąbel – wyniesiony ponad zdrową skórę i wyraźnie od niej odgraniczony; ma różowy kolor i gładką powierzchnię;
- guzek – uwypuklenie skóry, które może mieć różną wielkość; zwykle towarzyszy mu naciek zapalny.
Za zmianę skórną wtórną uważa się natomiast bliznę, owrzodzenie, strup, przeczosy (linijne ubytki w skórze), łuskę i rozpadlinę (szczelinę). Mogą być różne przyczyny wykwitów. Najczęściej są wynikiem reakcji alergicznej, infekcji (bakteryjnej lub grzybiczej), choroby autoimmunologicznej lub genetycznej oraz działania szkodliwych czynników zewnętrznych.
Zmiany barwnikowe skóry
Specyficzny rodzaj zmian na skórze to znamiona barwnikowe, czyli popularne pieprzyki. Są one wynikiem nadmiaru lub niedoboru komórek odpowiadających za zabarwienie naskórka. Niektóre z nich są obecne już w chwili narodzin, inne pojawiają się w ciągu życia. Zmiana skórna barwnikowa może być łagodna lub nowotworowa.
Czerniak może powstać na niezmienionej skórze lub w miejscu istniejącego już znamienia barwnikowego. Często wyrasta ponad skórę, ma nieregularny kształt, średnicę większą niż 5 mm i nierównomiernie rozłożony kolor (od jasnobrązowego do czarnego).
Zmiany skórne na twarzy
Zmiany skórne na twarzy są najczęściej wynikiem trądziku. Ich główną przyczyną są zaburzenia hormonalne, które wpływają na pracę gruczołów łojowych i nadmierną produkcję sebum. Zwykle przybierają one postać krostek, grudek lub guzków. Zmiany skórne na twarzy mogą pojawić się również z powodu reakcji alergicznej (np. na kosmetyki) lub niektórych chorób autoimmunologicznych (trądziku różowatego, tocznia rumieniowatego).
Zmiany skórne u dzieci i niemowląt zlokalizowane na twarzy są najczęściej wynikiem:
- reakcji alergicznej na kosmetyki do pielęgnacji lub spożywane pokarmy,
- atopowego zapalenia skóry (AZS),
- trądziku niemowlęcego,
- miejscowego rozszerzenia się naczyń krwionośnych,
- przerośniętych gruczołów łojowych (prosaków).
Zmiany na skórze pleców, brzucha, dłoni i nóg
Zmiany skórne na nogach, dłoniach, plecach i w innych częściach ciała są najczęściej związane z alergią kontaktową, czyli podrażnieniem skóry przez obecne na powierzchni niektóre rośliny lub czynnik zewnętrzny zawarty w kosmetykach, środkach do prania i jadzie owadów. Często spotykane choroby, w których występują zmiany na skórze, to: łuszczyca, liszaj płaski, AZS i róża.
Zmiany skórne u dzieci mogą być też wywołane chorobami wieku dziecięcego. Zalicza się do nich ospę, różyczkę, płonicę oraz tzw. bostonkę (chorobę dłoni, stóp i jamy ustnej). Są to schorzenia zakaźne.
Zmiany skórne na głowie
Zmiany skórne na głowie dotyczą owłosionej skóry. Ich najczęstszą przyczyną jest łojotokowe zapalenie skóry głowy (ŁZS). Choroba objawia się nadprodukcją sebum, zaczerwienieniem i intensywnym złuszczaniem się naskórka. Zmiany te przypominają łupież lub żółte strupy. Bardzo często dochodzi też do wypadania włosów, a w skrajnych przypadkach do łysienia.
